Sunday, October 19, 2008

Ka thianpa


A hmel en reng reng pawhin sik leh sa a tuar tlang ve nual tawh tih a hriat mai. Mi rawn kal pelh lai phei chuan zak kha rim bakah zozial rim a rawn nam huk. A piah deuh lawkah, vai ho au deuh nuaih nuaih ri ka hre zui a, ka va hawi phei nak chuan, nichina min rawn kal pel tupa khan vaipa pakhat thingpui inlai hi a lo khak buak sak a lo ni. Chu a thingpui tihbuak sak chu vai ah pawh inti engemaw chi kha a lo nia, a thingpui tihbuak sak man chu a lo thing a, ani lah chuan a ngaihna a hre lo khawp mai a. Rang zetin ka tlan phei a, saptawng inti thiam takin ka va hrilhfiah a, ngawi renga min en chungin pawisa a phawrh a, a pe ve mai bawk a.

A mi en dan run run kha ka mi nel loh chi tak anih avangin, biak chhunzawm pawh tum lem lovin kal sawn ka tum leh mai a. "Thianpa, khawi lai nge Mizoram House hi a awm le?" tiin mi rawn zawt ta thut mai a. Mizo ka ni tih engtin nge a hriat le? tia ka ngaihtuah reuh reuh lai chuan ka chapal bun chu khawchhak lam atanga rawn lut, Mizoram chiaha kan neih nia ka hriat gliders ka lo bun chu niin. Kei pawhin gliders bun ka hmuh chuan mizo an ni tih ka ring nghal thin a, chupa pawh chuan chutiang chuan min ring ve tawp anih ka ring ta a.

"I kal dawn ami? Kei pawh ka kal dawn tho alawm". "Aw, kal dawn e. Mizoram atang ka lo thleng chiah a, House ah ka thleng dawn a, Zo-a ka nia" tih pahin a kut hang ve tak mai chu min chibai tumin a rawn phar chhuak a. Chibai pah chuan, "Mawia" tih ringawtin ka chhang a, ka nui deuh suk a. A hming chu inhmeh ka ti hle mai.

Tichuan, rail station atang kan chhuak a, auto-rickshaw la in Mizoram House lam chu ka panpui a. Rail station a ka va kal chhan hi, mi hmuah tur ka nei a, ka mi hmuah tur chu ka hre lo a. Rail station a kan inhmuh loh chuan Mizoram House ah inhmu turin kan inchah a, rail station ah hmuh tur a awm mai tak loh ah chuan Mizoram House pan ka tum a ni.

Awle, khami ni kha Zo-a nena kan inhriat tanna ni a ni. Kalkawng tluan chuan kan inbe zel a, a tawng duh ve angreng phian mai a. Nakinah phei chuan ka mi hmuah tura chu amah ngei chu a ni tih te kan in hrechhuak a. Nuih a za duh hle. Inti vairam awm taka lo intih vei khum vel ka tum nasat tehreng nen. Amah alo zau hlauh a, min huat phah lem lo.

Zo-a hi zokhaw tlangval a ni. An khuaah chuan lehkha thiam thei ti a an sawi, pawl sarih a nih phei chuan an centre ah pakhatna a ni ve asin. Chuti khawpa lehkha thiam thei chu tiin khawpui lamah high sikul kal turin an tir a, Aizawl ah a nutei pasal nau te inah a awm. Chu a nutei pasal nau chu Pa Hmuaka a ni a, kan thenawm hlun an ni. Sa sat a ni a, Inrinni tuk phei chuan naupangte mah ni ila, sa lei turin min tir a, Pa Hmuaka hian a sa tuihnai hnai min lo hlehsak thin. High sikul kan kal dawn chuan vai ramah ka awm san ta daih a. An ina awm tlangval chu ka hre hmanlo chiah chiah a ni.

Zo-a hian a Ni te USA a awm a nei ve lo, a cousin te Bangalore a awm a nei hek lo. A pute-a Minister tih tur a nei chuang lo, an chhung zinga nihna chelh sang ve ber chu a patea, Rulchawm VCP a ni. Sorkar hnathawk chhungkua an ni lo a, hlo thlo a eizawng vek an ni. An tum a ruh a, an taima a, an kham khawp bak bak malsawmna an dawng thin. An hmarcha hralhna te chu Zo-a lehkha zirna atan an khawl zel thin.

Aizawla pawl 12 a pass hnu chuan phai lama zirna chhunzawm chu a chak ve em em mai a lo ni a. Ka chhungte lah chuan an lo sawi phur pui khawp mai a. I zu kal tawp anga, a lo hmuak che anga, a lo buaipui ang che an lo ti zel si a. A chhungte a dil a, zirna sang zawk belh tum na na na chu phal loh thu awm suh, a zirna atana chaw nghei pawh huam a chhungte chuan thu tha tinreng hrilh chungin an rawn thlah a ni. Chhungte leh thian dang nei hek lo, min rawn bel ta tawp mai a. Kei lah mahni chauh pawhin ka bo hlen lo chauh thin a ni si a, engtin tin emaw a college kalna tur te kan ti fel ve mai a. Hostel ah a awm a, kei ka awm bawk a, kan inhmu khat hle.

Mobile phone a nei si lo a, biak duh pawhin aman PCO atanga min rawn bia anih loh chuan a biak theih loh. Zo-a mobile phone leina i chhungte dil rawh ka ti thin a, ani chuan a dil hreh si a. A mamawh hle bawk si. A chhungten an biak duh pawhin a buaithlak a, inbiak mumal an neih pawh ka ring lo e. Chutia awm reng chu a chhungte chuan cheng sanghnih rawn thawnin mobile phone lei ve ngei turin an rawn chah a. Tichuan, mi faten mobile phone hmanga khawvel an fan chhuah laiin Zo-a chuan a vawikhatna atan mobile phone chu a nei ve ta a ni.

Kum te a lo liam a, Zo-a pawh a tlangnel ve tawh hle. A tlawmngai thei hle a, damlo thisen pek ngai awm se, a kal hmasa pawl a lo ni hman ziah a, mitthi lumen ngai awm se, a hmel hmuh tur a awm ngei ngei thin. Hetia tlawmngai viau te ti lo chuan thian a nei ngai lo tih theih a ni. Miin an kawm tha peih lo. Enge a chhan? A thing an ti, a zo treng treng e mai, tih a hlawh thin. A fiamthu thawh te chuan an nuih a ti za pha ngai lo.

Amah lah inthlahrung chi a ni bawk si, a mal tlat leh nge nge thin. Min hmuh erawh chuan mi zui char char zel a, nuam pawh a ti ve deuh thin chuan ka hria. Inkhawm te a taima em em a, usher ah te an lo ruat ve a, a hnu deuhah phei chuan naupang sunde sikul ah zirtirtu atan an ruat hial nghe nghe. Mahse mi chuan, saw pa saw inti pawimawh ve ngawt mai, a saptawng lam te hi a zo thei ropui sia tih bawkin a hnung lam atang an sawizui thin.

Lehkha a zir peih a, a taima bawk a. A pass chho ve zel a, harsatna em em tawk lo in a kal zel a, final year lai a ni tawh. Engtin nge i tih thin a, damlo kan ngai awm se i kal ve ziah a, engemaw thil tihkhawm awm se i lo tel ve hman ziah a? tia ka zawh fiam te hian, keini te chu kan thiam alawm. Lehkha zir bak chu tihtur awm hek lo, duh aia tam tam lehkha zirna hun ka nei a, chuvangin thil dangah pawh hun ka neih phah a ni, a ti thin.

A hostel ah te ka va kal ve zauh zauh thin a, ani pawh a rawn leng thin. Tlangval ni ve ta na na na chuan a mit la deuh te min lo hrilh a, ka hriatzawng an nih chuan ka va biak sak ve thin a. Mahse aw tih aiin zahzel eng eng emaw siamin min lo hnar thin a. Hrilh leh a huphurhawm thin ngei mai. A tlawmngai thei a, thiandun ni mah ila, nau en deuhin ka en a, ani pawhin min u en thin. Thil lei tur pawhin duh duhin ka tir thin, a hnial ngai lo.

A duhthusam te a sawi ve rauh thin a, a zirlai zir zawh chuan competitive exam lama kal a tum thu te a sawi ziah a, IAS ka nih hunah chuan ka tir kal zet zet mai ang che a ti thin a. Chutia patling duhthusam sawi neuh neuh chu ka ngaithla liam vel mai mai zel. Mahse ka rilru te te in, i tum a ruh a, i la ni thei ang ka ti thin. Lehkha pawh a zir nasa reng a, a chhiar tam bawk.

Zan khat chu min rawn phone ve hlauh ve mai a, engemawni chu le tia ka lak chuan. Tawng ban deuh chap hian, lo a an fehnaah a pa chu a inhliam thu leh tunah Aizawl damdawi in lam panpui a nih mek tur a rawn sawi a. Awmdan tur a hriat loh avang chuan a mangang ve hle a. Lungngai lo tura ka chah hnu chuan an hostel lam panin ka kal a, thian dangte pawh ka hrilh nual a. Ka thlen hnu deuhah midang pawh an rawn thleng ve zung zung a.

Aizawl lampang kan han be reng a, a ngaihtuahawm loh tih thu te an rawn sawi zel a. A nu a khawngaih em avangin han haw mai te kha a rawt thin a, mahse han haw dawn pawh nise pawisa a nei si lo a. Puk tur a zawn a ngai dawn si a. A tha zel e, tih thu chu kan thudawn thar zel a nih avangin, hostel te anih bawk avangin kan tin san hlawm a. A tuk zingah chuan ka va kal leh nghal a, a zanah khan a pa chu an zai char char a, an zai hlawhtling thei. Mahse, a ke an tan sak ani tih thu te ka hre zel a, ka khawngaih reuh khawp mai a. A lo vah naah thing tlu in a ke a vuak chhiat sak a lo ni a.

Kan titi kan titi hnu chuan haw mai a rel thlu ta a, lo vah hunlai te a ni bawk si, tha duham lai tak a ni si a, a naute an la te si a, an rin ber a pa lah hnathawk thei lovin a awm bawk si. Tianga an awm reng chuan eitur an neilo mai dawn a, chubakah amah Zo-a lehkhazir lehzel na tur pawisa thawn tur pawh an neilo mai dawn a ni.

Zo-a, lungngai suh. Tih dan dan a awm ang, kan pawisa i puk anga, nakinah kan in rul mai dawn alawm. I zirlai hi chu zir zo hram hram rawh ka tih ve ngial pawhin, hnathawk tu tur tumah an awm loh avang chuan a haw ngei chu a ngai bawk si a. Engtiang pawhin chelh tum mah ila, a theih ngang si lo. A tawpah ka pawisa chu ka puk tir a, rel ticket chu kan va cut ve ta nge nge a, kar khat hnuah chuan min hawsan dawn ta a. Amah pawh a lungngai ve hle a, an college an lecturer te lah chuan an ui em em mai a. Mahse tih ngaihna a awm ngang lo a ni e.

A haw dawn ni chuan ka va thlah a, a tira kan in hmuh hmasakna ber rail station ah ngei chuan kan va inthlah leh a. Tawng harsa kan ti dun hle mai. Engpawhnise, pachang leh tuarchhel takin i awm zel dawn nia tih pahin ka hawsan ta a. A chanchin ka hre zui ta lo. A hnuah ka hriat leh danin, tunah chuan Hruaikawn ah nupui fanau te nei ve tawhin, hlo thlo bawkin ei a zawng a ni tih te ka hre leh zel a. Hmana a tum dan leh tuna a awm dan chu inthlau ka tih hle mai, a rilru pawh a nat ve vawng vawng thin chu ka ring.

Hlo thlo a eizawng reng chhungkua nih a han tumloh vei nen, a tum angin a awm thei ta lo a ni. Tun kum krismas chu dam te a awm chuan Hruaikawn ah chuan han zin ngei ka tum a. Ka thianpa chu han tlawhchhuah ngei ka tum bawk a ni.

Saturday, October 18, 2008

Hla nalh ve tak mai



Hmanni lawk khan af.com lamah hla common lo deuh lampang topic kha Angaiha'n a lo siam a. Hla a rawn post chhunzawm nghal chat a, chuta track01 chu ka ngaihthlak atan a rawn ti a. Ka ngaithla ve ta ngei a, he hla hi a lo ni. Ka rinloh lam daih ani lehnghal a, a nalh ka ti hle mai.

A satu leh a hla hming pawh kan hre chuang lo. Tunge hria in awm mial lo maw? A video hi chu ka rawn siam chawp mai mai ani e. Lo ngaithla ve ngei ang che u.

Update tur a va vang ve

Tunlai chu ka blog lampang a reh khawp mai. Update tur ka hre mai lo a ni e. Nizanah ka mu meng kur a, thil ka ngaihtuah kual ka ngaihtuah kual a, ka blog ka update khat zia te ka ngaihtuah chhuak a. Ka rawn lut leh ta a ni.

Zan mutthilh theihloh hian ngatinge thil kan ngaihtuah vak vak le? te ka ti ta mai mai a. Nge ni a, thil kan ngaihtuah vak vak hian kan muhil theilo zawk? Nge mutchhuak lo ve hrim hrim? Thil kan han ngaihtuah hian, kum te la tam lo mahse, hun kal tawh te ngaihtuah nan hian kan rilru hi kan seng hnem berin a rinawm.

Class 2/3 vel kan nih laia class room chhunga TV en ka chak thin zia te ka ngaihtuah chhuak a. Free period a lo nih a, sana han en hian cartoon network channel a chhuak tur kha kan hre chat chat zel a. Ka pencil box chhunga leng lek TV hi awm sela, en mai mai ila ka tih thin rauh rauh lai te ka ngaihtuah chhuak a, tunah chuan pencil box a leng chauh mai pawh nilo, hum bo vek thamin mobile phone te kan nei ve ta a. TV te chi chu a ni ringawt alawm mawle.

Thil eng engemaw 'calculate' kan uar tak tak lai te ka ngaihtuah chhuak leh a. Mi kekawrte rawng leh a man zat nen lama chhut chhuah dan te kha, kan ti leh dawn a. A formula ka lo theihnghilh hulhual tawh mai a lo nia. Engpawh ni rawh sek sek, thil ka hriat loh chuan ka google thuai zel a. Kekawrte rawng chhut chhuah dan pawh chu a lo awm mial takin ka tia, kan google leh hram a. Ka hmu leh nulh pek! Hei in duh ve chuan :-

Kekawrte chauh lo pawh eng eng emaw kha chu kan chhut nasa thin anih kha mawle. Tin, magic kan tui tak tak lai te ka ngaihtuah chhuak zel a. Magic trick chi hrang hrang kha kan zir nasa thin a, thianpa OPa nen. Kan class ah hmeichhe ho bulah kan show thin, free period ah. Mipa ho bulah chuan tihchi vak lo, mipa leh mipa chu kan in man thuai a. Bakah, hmeichhia hian thil mak hi an lawm deuh bik niin a lang. :-)

Vaiho khan an lawm lehzual a. Kan vaitawng thiam chhun, "dekho.. dekho" ti chung khan kan show khum thin a. An nui vur vur a, lu an hiat mual mual zel. Min ngaisang em em tawh mai thin a ni.

Awle, blog update chungchang bawkah lut leh ila. Update chu ka tum zing lutuk, mahse ka rilru ah engmah a kal thei lo. Eng lampang nge ka ziah ang tih ringawtah ka rilru a buai thin. Thil pakhat ka ziak a, ka ziah laklawh laiin a dang a lo lang a, ka ziak leh a, a dang a lo lang leh a, ka ziak leh a, a pathumna kan ziah meuh chuan ka lo ning thuai a, a eng ber mah ti puitling lo in ka delete leh ta mai thin.

A hrim hrimin, blog ah hian thil thui tak tak kher post kher ka tum emaw ni le aw? te ka ti mai mai a. Mi pawhin an blog ah te chuan thil tawi te te, milem mai mai te emaw, video mai mai te emaw pawh an ziak tho alawm mawle te ka tia, mahse kei chu thil ziah vel hi nuam ka ti ve sia, tawi te te ka ziah chuan ho ka ti deuh tlat thin a. :D

Blog hi miin an lo chhiar lo emaw kan tih lai hian mi hian an lo chhiar thin a lo nia. I blog pawh kha i mi rinloh deuh deuhin an lo chhiar ziah maithei ania. Hman deuha ka pa chungchang ka ziah phei kha chu phone call mai bakah a mimala thu min hrilh tu an thahnem ania. Ka rinloh deuh deuh hlir an ni, chuvangin thuziah hi fimkhur ve deuh te a ngaiin ka hria a.

Kan thianpa pakhatin hmanni ah min rawn bia a, hmun dang daiha awm a nia. Kan khuaah mi an rawn zin a, an hre lutuk che a, i blog an chhiar ziah thu an sawi a. I hria em? min rawn tia, ka hre bawk si lo, ka blog hi ka hmelhriat te chauh hian an chhiar thin emaw ka tih laiin a lo ni lo tawp ani tih te ka hrechhuak zel a.

Hmanni lawk khan Modernism in Mizo society tih emaw ni ta kha le, seminar buatsaih a ni a. A ziakthlatu tur atan min rawn ti ve ringawt a, "Thil i ziak thin an tia, rawn ti hram teh" an rawn ti tlat a, enge an tih thin pawh hre lo chuan ka kal ve mai a. Eng eng emaw chu ka ziak thla nual a, saptawng te a ni lehnghal bawk si, an sawi rang bawk si. Eng eng nge ka ziah thlak pawh ka hre leh tawh lo e. Tih vak tawh loh ka tum, khatiang chi kha chu.

Skit i ziak thin em? I ziah thin chuan Mizo Kut lawmna a Skit competition ami tur rawn ziak teh a? tih zawhna ka dawng leh nawlh bawk. Nizan hmasa lawkah, chu erawh ka tih ngai loh tak anih avangin ka hnial nghal. Nih leh, a sawi lam chi ah rawn tel la, extempore speech tih velah, an rawn ti leh a, a sawia sawi chi phei chu ka ti ngai lo re re ka ti leh a, an nui ta ringawt.

Vawikhat bial inkhawmnaah sharing programme ah ka chetchhiat velna ka sawi chiam avangin thusawi thiam turah min lo ngai ringawt a. A lehpekah thusawi turin min lo ruat nulh, ka huphurh vang nge ka hrelo, a hma ni chiah atang ka khua a sik tlat pek a, ka tih hlawhtlin sak ta lo. A sawia sawi chi ka ni lo a, a ziaha ziah hian ka ziak duh zawk. Tawng chuan ka dang a awk thei lutuk. :D

Mahni chanchin ka han sawi leh ta chiam a, engpawhnise, blog update loha awm reng ai chuan tlem update pawh a tha e tiin ka rawn ziak leh thut thut mai a ni e. Hei a lo thui leh hman tawh fu lehnghal a. Nih leh phawts